خشونت خانگی بر فرزندان خردسال یکی از انواع خشونت خانگی است که شامل یک تجربه مداوم از آزار جسمی، روانی و یا جنسی در خانه می شود که برای ایجاد قدرت و کنترل بر شخص دیگری استفاده می ‌گردد. اگرچه آگاهی در مورد میزان خشونت خانگی علیه کودکان در ایران در حال افزایش است، اما لزوم اجتناب از این بحران اخیراً در جامعه پزشکی و سلامت روان مطرح می شود..

خشونت خانگی چیست؟

خشونت خانگی خشونتی است که توسط فردی در حلقه خانواده قربانی انجام می شود. این موضوع شامل اعضای درجه یک خانواده، اعضای نزدیک خانواده، سایر اقوام و دوستان خانواده می شود.

اصطلاح «خشونت خانگی» زمانی استفاده می شود که رابطه نزدیکی بین مجرم و قربانی وجود داشته باشد که معمولاً یک شکاف قدرت بین آنها وجود دارد. در این رابطه می توان به صراحت گفت که قربانی به مجرم وابسته است. خشونت خانگی می تواند به شکل آزار جسمی، جنسی یا حتی روانی باشد.

انواع خشونت خانوادگی علیه کودکان

آزار خانگی و یا همان خشونت خانگی علیه کودکان می تواند عاطفی، فیزیکی، جنسی، مالی یا روانی باشد و در کوتاه مدت و دراز مدت سبب ایجاد اختلالات عاطفی و روانی در کودک شود، مانند:

• لگد زدن، ضربه زدن، مشت زدن ( انواع حملات فیزیکی و آسیب های جسمی)
• تجاوز جنسی (حتی کسانی که در یک رابطه هستند)
• کنترل امور مالی شخص با نگه داشتن پول یا جلوگیری از کسب درآمد
• کنترل رفتار، مانند اینکه به کسی بگویید کجا می تواند برود و چه چیزی می تواند بپوشد
• اجازه ندادن برای بیرون رفتن از خانه و محبوس کردن شخص به هر عنوانی
• خواندن ایمیل، پیامک یا نامه های شخص
• تهدید به کشتن یا آسیب رساندن به او
• تهدید به کشتن یا آسیب رساندن به یکی دیگر از اعضای خانواده یا حیوان خانگی

اثرات کوتاه مدت خشونت خانگی

1- نوزادان

 در نوزادانی که در معرض خشونت خانگی علیه کودکان بوده اند، ممکن است نیازهای کودک برای دلبستگی مختل شود. بیش از 50 درصد از این نوزادان بیش از حد گریه می کنند و مشکلات خوردن و خواب دارند. نوزادان همچنین در معرض خطر قابل توجهی برای آسیب جسمانی هستند.

2- کودکان پیش دبستانی

کودکانی که در این سن شاهد خشونت خانگی هستند ممکن است دچار طیفی از مشکلات، از جمله شکایات روان تنی مانند سردرد و درد شکم شوند. آنها همچنین می توانند رفتارهای واپس گرایانه ای مانند شب ادراری، مکیدن انگشت شست و اختلالات خواب را از خود نشان دهند. در طول سال های پیش دبستانی، کودکان برای محافظت و ثبات به والدین خود مراجعه می کنند، اما این نیازها اغلب در خانواده هایی که خشونت خانگی در آنها وجود دارد؛ مختل می شود.

3- کودکان دبستانی

کودکان در این محدوده سنی ممکن است در مورد سوء استفاده احساس گناه کرده و خود را به خاطر آن سرزنش کنند. خشونت و آزار خانگی به عزت نفس کودکان آسیب می رساند. آنها ممکن است در فعالیت های مدرسه شرکت نکنند یا نمرات خوبی کسب نکنند، دوستان کمتری نسبت به دیگران داشته باشند و بیشتر از سایر همسالان خود دچار مشکل شوند.

4- نوجوانان

نوجوانانی که شاهد آزار و اذیت هستند ممکن است به شیوه های منفی رفتار کنند، مانند دعوا با اعضای خانواده یا ترک مدرسه. آنها همچنین ممکن است رفتارهای پرخطری داشته باشند، مانند داشتن رابطه جنسی محافظت نشده و مصرف الکل یا مواد مخدر. آنها ممکن است عزت نفس پایینی داشته باشند و در دوست یابی مشکل داشته باشند. آنها ممکن است شروع به دعوا کنند یا دیگران را مورد آزار و اذیت قرار دهند و به احتمال زیاد با قانون دچار مشکل می شوند. این نوع رفتار در پسران نوجوانی که در دوران کودکی مورد آزار قرار می گیرند بیشتر از دختران نوجوان دیده می شود. دختران بیشتر از پسران در معرض گوشه گیری و تجربه افسردگی هستند

راهکار کاهش تأثیر خشونت در تربیت کودکان

هر کودکی به طور متفاوتی به آزار و اذیت و آسیب ناشی از خشونت خانگی علیه کودکان واکنش نشان می دهد. برخی از کودکان انعطاف پذیرتر و برخی حساس تر هستند.

میزان موفقیت یک کودک در بهبودی از بدرفتاری یا ضربه به چندین چیز بستگی دارد، از جمله داشتن:

• یک پشتیبان و حامی خوب یا روابط خوب با بزرگسالان قابل اعتماد
• اعتماد به نفس بالا
• دوستی های سالم

اگرچه کودکان احتمالاً هرگز آنچه را که در طول آزار دیده اند یا تجربه کرده اند فراموش نخواهند کرد، اما می توانند راه های سالمی برای مقابله با احساسات و خاطرات خود را در دوران بلوغ بیاموزند. هر چه کودک زودتر کمک دریافت کند، شانس او برای تبدیل شدن به یک بزرگسال سالم از نظر روحی و جسمی بیشتر است.

یکی دیگر از راه های کاهش تاثیر خشونت در تربیت کودکان آموزش والدین به کودکان است. برای مثال کمک به آنها برای داشتن احساس امنیت، صحبت کردن با آنها در مورد مرزها و نقاط خصوصی بدن و کمک به آنها برای یافتن یک پشتیبان قابل اعتماد مثل مشاور یا درمانگر.